- Wat verandert er op 1 januari 2025?
Antwoord: Vanaf 1 januari 2025 gaat de Belastingdienst de Wet DBA actief handhaven om schijnzelfstandigheid bij ZZP’ers tegen te gaan. Dit betekent dat opdrachtgevers die ten onrechte iemand als ZZP’er inhuren, naheffingen en eventueel boetes kunnen ontvangen.
- Wat is schijnzelfstandigheid?
Antwoord: Schijnzelfstandigheid betekent dat iemand werkt als zelfstandige, maar feitelijk dezelfde taken en werkomstandigheden heeft als een werknemer, en werkt onder leiding en toezicht van de opdrachtgever (een gezagsverhouding). Dit kan betekenen dat de Belastingdienst dit beoordeelt als een arbeidsrelatie.
- Welke overgangsperiode geldt er rondom de Wet DBA?
Antwoord: Er is een overgangsperiode van één jaar, waarin organisaties geen boete krijgen als ze aantoonbare stappen zetten om schijnzelfstandigheid te voorkomen. Echter, de Belastingdienst zal vanaf 2025 wel controleren of de regels correct worden nageleefd.
- Wat gebeurt er als de Belastingdienst schijnzelfstandigheid constateert?
Antwoord: De Belastingdienst kan opdrachtgevers een ‘aanwijzing’ geven om de arbeidsrelatie aan te passen. Als er sprake is van kwaadwillendheid, kan de Belastingdienst naheffingen en een boete opleggen.
- Wat zijn de risico’s voor opdrachtgevers als er sprake is van kwaadwillendheid?
Antwoord: Als de Belastingdienst concludeert dat er sprake is van een dienstverband dan kunnen zij correctieverplichtingen of naheffingsaanslagen voor de loonheffingen opleggen. Daarvoor moet de Belastingdienst bewijzen dat er sprake is van een (fictieve) dienstbetrekking en/of evidente schijnzelfstandigheid. Ook kan de relatie onder cao-bepalingen vallen waardoor de opdrachtgever aan de verplichtingen die hieruit voortvloeien zal moeten voldoen (b.v. pensioen).
- Wat zijn de kenmerken van een arbeidsrelatie?
Antwoord: Er is sprake van een arbeidsrelatie wanneer aan een 3-tal voorwaarden is voldaan nl.: verrichten van persoonlijke arbeid, betaling van loon en een gezagsverhouding. Als een ZZP’er geen vrijheid heeft in de uitvoering van werk, kan dit wijzen op een gezagsverhouding en daarmee op een arbeidsrelatie.
- Hoe zit het met ZZP’ers met een eigen BV?
Antwoord: Een ZZP’er met een eigen BV is in dienst bij de eigen bv en de bv gaat vervolgens de relatie aan met de opdrachtgever. Echter, wanneer een zzp’er een bv opzet ontbreekt de gezagsverhouding (je hebt geen gezag over jezelf), waardoor er geen arbeidsrelatie naar burgerlijk recht tot stand komt. Dus de opdrachtgever loopt evenveel risico op grond van de Wet DBA als blijkt dat de feitelijke werksituatie zich kwalificeert als een dienstverband. De belastingdienst kijkt nl. op dezelfde manier naar een zzp’er als naar een zzp’er met een bv.
- Hoe kan een opdrachtgever schijnzelfstandigheid voorkomen?
Antwoord:
- Zorg dat je kijkt naar de afspraken over de werkrelatie, en dat het interne proces en de controle hierop goed geregeld is.
- Zorg ervoor dat de ZZP’er werkt zonder directe leiding en toezicht.
- Maak gebruik van duidelijke opdrachten in plaats van een dienstverbandachtige aansturing.
- Laat de ZZP’er zelf de aard van het werk bepalen.
- Werk met modelovereenkomsten en controleer de naleving daarvan.
- Check of de ZZP’er meerdere opdrachtgevers heeft.
- Hoe kan een ZZP’er zekerheid krijgen over zijn status?
Antwoord: Een ZZP’er met een BV kan een individuele goedkeuring aanvragen bij de Belastingdienst, waarmee duidelijkheid ontstaat over de arbeidsrelatie tussen de ZZP’er en diens BV. Dit geeft echter nog geen volledige zekerheid aangezien de feitelijke werksituatie ook hier van belang blijft.
- Wat zijn modelovereenkomsten, en wat is hun rol bij de Wet DBA?
Antwoord: Modelovereenkomsten zijn afspraken tussen een ZZP’er en een opdrachtgever, waarin wordt vastgelegd dat de werkzaamheden zelfstandig worden uitgevoerd. De Belastingdienst constateert echter vaak dat de feitelijke werkzaamheden niet overeenkomen met de afspraken in de modelovereenkomst. Zelfs met een modelovereenkomst mag er in de praktijk geen sprake zijn van een gezagsverhouding. Vanaf nu worden modelovereenkomsten niet meer door de Belastingdienst goedgekeurd, maar lopende overeenkomsten blijven geldig tot hun einddatum.